Photoshop මෘදුකාංගයේ ඉතිහාසය හා විකාශනය.

Adobe photoshop යනු වර්තමානයේ බහුලව හා ජනප්‍රිය වශයෙන් ඩිජිටල් ඡායාරූප සංස්කරණයට හා ග්‍රැෆික් නිර්මාණය සඳහා යොදාගනු ලබන පරිගණක මෘදුකාංගයකි. නුතනයේ මෙය Adobe සමාගයේ Adobe package මූලිකාංගයක් ලෙස පැමිණිය ද, 1987 දී පමණ ඇමරිකානු ජාතික සහෝදරයින් දෙදෙනෙකු වන තෝමස් නෝල් (Thomas Knoll) හා ජෝන් නෝල් (John Knoll) විසින් හඳුන්වා දී ඇත. මෙම ඡායාරූප සංස්කරණ මෘදුකාංගයක අවශයතාවය මතු වූයේ 1975 පමණ ස්ටීවන් සැසන් (Steven Sasson) විසින් හඳුන්වා දුන් ඩිජිටල් කැමරාව පසු කාලීනව සංවර්ධනය වී DSLR, Mirror less වැනි දියුණු තාක්ෂණයයන් යුත් කැමරා භාවිතයට පැමිණීම හා digital image file formats (ඩිජිටල් ජායාරූප යගොනු ආකෘති) භාවිතයට පැමිණීමත් සමඟය. 

තෝමස් නෝල්.

ජෝන් නෝල්.

                      මෙලෙස මුල්කාලීනව (1987) ඔවුන් දෙදෙනා විසින් සංවර්ධනය කරන ලද මෙම මෘදුකාංගය 1988 පමණ Adobe System incorporation ආයතනය වෙත මෘදුකාංග බලපත්‍රය අලවි කොට ඇත. ඉන් පසුව 1990 දී පමණ මෙය photoshop 1.0 ලෙස Adobe නිෂ්පාදනයක්  වශයෙන්  මහජනතාව වෙත නිකුත් කර ඇත්තේ පළමු විධිමත් ඩිජිටල් ඡායාරූප සංස්කරණ මෘදුකාංගය වශයෙන් ය. මෙකී අවදියේ පරිගණකය මත photoshop ස්ථාපනය කිරීම සඳහා විශාල මතක ධාරිතාවක් වැය වුවද ඡායාරූප සංස්කරණය සඳහා වූ ප්‍රධානම විකල්පය මෙය නිසා ජනප්‍රිය විය.

        පසු 1991 දී Adobe Inc. හි මෘදුකාංග සංවර්ධකයකු වු මාර්ක් හැම්බර් (Mark Hamburg) විසින් photoshop 2.0 සංවර්ධනය කරන ලදී. යමහි දී පැවතියාට වඩා නවීකරණ
කීපයක් එකතු වී ඇති අතර, නූතනයේ පවා ඒවා තවත් යාවත්කාලීන කොට භාවිත කරනු ලබයි. පසුව 1993 දී පමණ photoshop 2.5 ලෙස windows මෙහෙයුම් පද්ධතිය සඳහා වඩාත් සුදුසු අන්දමින් යාවත්කාලීනයක් නිකුත් කරන ලදී.

              පසුව 1994 දී මුල් කාලීන සංවර්ධකයකු වු තෝමස් නෝල්(Thomas knoll) විසින් ඡායාරූප වල පසුබිම වෙනස් හා අරමුණු වෙන වෙනම සංස්කරණය කිරීම වැනි නූතනයේ පවා ප්‍රචලිත නවීකරණ එකතු කරන ලදී. එය photoshop 3.0 යලස යාවත්කාලීන විය. පසුව 1995 මාර්තු 31 දින photoshop හි අයිතිය Adobe ආයතනය විසින් නෝල් සහෝදරයින්ගෙන් ඇයමරිකානු ඩොලර් මිලියන 34.5 කට මිලදී ගන්නා ලදී. එබැවින් එතෙක් පැවති සෑම මෘදුකාංග පිටපතක්ම අලවිකර ලබන ලාභයෙන් කොටසක් මුල්කාලීන මෘදුකාංග සංවර්ධනයකින් වු නෝල් සොයුරන්ට ලබාදීම සඳහා වූ කොන්දේසිය අවලංගු වී තනි වාණිජ ලාභ ලැබීමට Adobe ආයතනයට හැකි විය.

                  1996 දී photoshop 4.0 යාවත්කාලීනය නිකුත් වූ අතර, එය Layers (ස්ථර) වශයෙන් ඡායාරූප සංස්කරණය කරන ක්‍රම හා ඇතැම් මෙවලම් (Tools) සඳහා ස්වයංක්‍රීය (Automatic) පහසුකම් ද එකතු වී ඇත. මෙම භාවිතයන් නූතනයේ ද වැඩිදියුණු කර භාවිත කරනු ලැබේ. පසුව 1998 දී photoshop 5.0 අනුවාදය නිකුත් වූ අතර, එහිදී පෙළ සංස්කරණ (Text Edit) පහසුකම් යාවත්කාලීන වූ අතර, Multiple Undo, Colour Management, Magnetic Lasso ආදී මෙවලම් හා පහසුකම් එකතුවී මුදුකාංගයේ පරිශීලක හිතවත් බව (User-Friendly) වැඩි දියුණු විය. පසු 1999 දී photoshop 5.5 ලෙස තවත් යාවත්කාලීන වූ අතර ග්‍රැෆික් ප්‍රයෝග වැඩි දියුණු විය.

              2000 වසරේ දී නැවත photoshop 6.0 ලෙස නව අනුවාදයක් නිකුත් වූ අතර, එහිදී හැඩතල (Shapes) භාවිතය කැපී පෙනෙන ලෙස යාවත්කාලීන වූ අතර, ග්‍රැෆික් නිර්මාණය සදහා පහසුකම් තවත් වැඩි දියුණු විය. තවත් නවීකරණයන් කිහිපයක් වන Liquify Filter හා Bitmap (BMP) ගොනු ආකෘතිය හා අන්තර් ක්‍රියාකාරී වීමේ පහසුකම් ආදිය එකතු විය. 2001 වසයර් දී නිකුත් වූ අනුවාදය නම් වූයේ Photoshop Elements ලෙසය. මෙහිදී  මෘදුකාංගයේ පැවැති සංකීර්ණ අතුරුමුහුණත (Interface) වෙනුවට සරල බවක් එකතු වී, ආධුනික සංස්කරණය ශිල්පීන්ට වඩාත් පහසු වන පරිදි පරිශීලක හිතවත් බව (Users-Friendly) තවත් වැඩි දියුණු විය.

             2002 දී photoshop 7.0 යලස යාවත්කාලීන වූ අතර, එහිදී Healing Brush වැනි ඉතා වැදගත් Tools ද එකතු විය. එසේම Apple Mac මෙහෙයුම් පද්ධතිය ආශ්‍රිත මෘදුකාංගයේ පැවති ගැටළු ද නිරාකරණය විය. එසේම පෙළ සංස්කරණය (Text Edit) ආශ්‍රිත ගුණාත්මකභාවය ද ඉහළ මට්ටමකට පැමිණ ඇත.

                       ඉන්පසු 2003 photoshop CS ලෙස Adobe හි Creative Suite නම් වූ මෘදුකාංග කට්ටලයට (Adobe package) එකතු කරන ලද අතර, එය මෙහි අටවන අනුවාදය විය. එසේම මෙම සංස්කරණය මගින් 2GB වලට වඩා වැඩි ගොනු සංස්කරණයට හා හැසිරවීමට හැකි වූ නිසා RAW, TIFF වැනි උසස් ගොනු මාදිලයේ චායාරූප පැවතියාට වඩා ගුණාත්මක ලෙස සංස්කරණය කිරීම පහසු විය. එයසේම Resolution (DPI) ආශ්‍රිත ගුණාත්මක බව ද ඉහළ විය. 

                     පසුව 2005 photoshop CS2 අනුවාදය නිකුත් විය. Multilayer පහසුකම හා Vanishing point වැනි නූතනයේ පවා උසස් සංස්කරණ සදහා භාවිතවන වැදගත් මෙවලම් එකතු විය. 2007 දී photoshop CS3 නිකුත් කරන ලදී. මෙහි දී එතරම් කැපීපෙනෙන වෙනස්කම් එකතු නොවූ අතර Mac හා Windows මෙහෙයුම් පද්ධති ද්විත්වය අතරම පැවති ධාවනය කිරීම ආශ්‍රිත ගැටලු නිරාකරණය වීම හා Camera Raw filter යාවත්කාලීන විය.

            2008 දී photoshop CS4 අනුවාදය නිකුත් වූ අතර, ඡායාරූපය වඩා වැඩිපුර zoom කිරීම, එකවර වයාපෘති (Project) කිහිපයක් සිදු කිරීම හා Tab වශයයන් වැඩ කිරීම වැනි නවීකරණයන් මේ ඔස්සේ එකතු විය. 2010 දී පමණ photoshop CS5 නිකුත් වූ අතර, පරිශීලයකන්යේ අවශයතාව අනුව නව විශේශාංග තිහක් පමණ එකතු වූ බව පැවසෙන අතර, නූතනයේ ද ඉතා වැදගත් Puppet warp, Refine edge, Content awear fill වැනි විකල්ප ඒ අතර ප්‍රධාන විය. 2012 නිකුත් වු CS6 අනුවාදය හරහා ද නවීකරණ කිහිපයක් එකතු වූ අතර, පසුබිම ස්වංක්‍රීයව සුරැකුම් (Background Auto Save) වැනි පහසුකම් පැමිණ ඇත. නමුත් Windows XP වලින් ඉහළ අනුවාද සඳහා පමණක් සහාය දැක්වීම මෙහි දී සිදු විය.

        2013 වන විට photoshop ඉතිහාසයේ හැරවුම් ලක්ෂයක් විය. එනම් Adobe Creative Cloud Package යටතේ මාසික හෝ වාර්ෂික ආදී ගෙවීම් ක්‍රම යටතේ පරිශීලකයින් වෙත නිකුත්කර ඇත. එම අනුවාදය photoshop CC 2013 ලෙස නම් විය. එනම් මෙතෙක් පැවති Photoshop CS වෙනුවට Photoshop CC අනුවාදය පැමිණියේ මේ සංස්කරණය හරහා ය. 2014 දී photoshop CC 2014 අනුවාදයේ දී  blur option  වැනි සුළු මෙවලම් එකතු විය. 2015 වසරේ දී photoshop CC 2015 අනුවාදයක් පැමිණි අතර, Adobe Stock Cloud පසසුකම් වැනි නවීකරණයන් ද ඊට එකතු විය. ටැබ්ලට් පරිගණක ආදිය ජනප්‍රිය වීම හේතුවෙන් Touch Screen Support, Gestures Features වැනි පහසුකම් ද මේ හරහා එක් විය.

                    ඉන්පසු 2016 වර්ෂයේ දී photoshop CC 2017 යලස සුළු අනුවාදයක් නිකුත් වූ අතර එහිදී Template Selector, Search Function වැනි දෑ එකතු විය. 2017 දී photoshop CC 2018 ලෙස නව අනුවාදයක් නිකුත් වූ අතර, එහිදී තවත් නවීකරණ එකතුවිය. Illustrator වැනි මෘදුකාංග වල භාවිත වූ Curvature Pen වැනි මෙවලම් ද එකතු විය. පසුව photoshop CC 2019 අනුවාදය යටතේ වඩාත් දියුණු පහසුකම් එකතු වූ අතර, එසේ එක් වූ වැදගත්ම මෙවලමක් වූයේ Transform Tool ය.

              පසුව නිකුත් වූ නවතම අනුවාදය වන්යන් photoshop CC 2020 මෙහිදී පරිශීලක හිතවත් බව වැඩි දියුණු කරමින්, නව යතුරු පුවරු කෙටිමං (Keyboard Shortcuts) වඩා දියුණු විය. එයසේම Lens Blur Filter වැනි නව සංස්කරණ ප්‍රයෝග වැඩිදියුණු විය. PSD වැනි ගොනු ආකෘති මෙහෙයුම් පද්ධති අතර පවා හුවමාරු කරමින් වැඩ කිරීයේ පහසු වැඩිදියුණු වී ඇත. පසුව දියත් වූ photoshop CC 2021 අනුවාදයේ දී වඩා දියුණු සංස්කරණ ප්‍රයයෝග වන Neural filters, Sky Replacement, Live Shapes වැනි වඩා පහසු හා දියුණු ක්‍රමවේද එකතු වී වඩාත් පරිශීලක හිතවත් වී ඇත.

                    නූතනයේ අපට දක්නට ඇති නවතම අනුවාදය වන්නේ Photoshop 2023 ය. මෙය මෘදුකාංගය කාලීන තාක්ෂණයට අනුගත වෙමින් නිර්මාණකරනයේ උපරීම තෘප්තිය පරිශීලකයාට ලබාදීමට උත්සාහකරන කාල සීමාව වේ. මෙම යාවත්කාලීනය යටතේ AI තාක්ෂණය කෙරෙහි අවදානය යොමු කරමින් නවීකරණයන් එක් කිරීමට කටයුතු කරන බවක් හදුනාගත හැකිය. ඒ යටතේ Generative Fill නම් පහසුකම ලබා දී ඇත්තේ හස්තීය ලෙස (Manual) ලෙස අප ඉතා අපහසුවෙන් සිදු කරන ලද සංස්කරණයන් ස්වයංක්‍රීයව (Automatic) ලෙස අප ලබාදෙන විදානයට අනුව සිදුකරන පහසුව සැලසී ඇත. මීට අමතරව Healing Brush හා Remove tool යාවත්කාලීන වී ඇත්තේ අරමුණු ස්වයංක්‍රීයව හදුනාගෙන මකා දැමිය හැකි ලෙසයි. 

         මෙසේ දියුණු වී ඇති photoshop මෘදුකාංගයේ අනාගතය තවත් නවීන තාක්ෂණයන් හා බද්ධ වෙමින් වැඩි පරිශීලක හිතවත් බවක් ඇතිවන බවට අනුමාන කල හැකි වේ.

අන්තර්ජාලයේ බිහිවීම, විකාශනය හා අද දක්වා ගමන් මඟ....

 අන්තර්ජාලයේ ඉතිහාසය.

Evolution of the Internet.

අද වන විට අන්තර්ජාලය භාවිත නොව ක්ෂේත්‍රයක් නොමැති තරම් ය. අධ්‍යාපනික, සෞඛ්‍ය, ව්‍යාපාරික, ප්‍රවාහන, පරිපාලන, කලමනාකරණ, අලවිකරණ, බැංකු හා සෑම සියලු ක්ෂේත්‍රයක් සදහාම අන්තර්ජාල ඉතා පහසු හා ආකර්ෂණීය යෙදවුමක් ලෙස විවිධ ආකෘතියෙන් යුතුව භාවිත වීම කාලීන ප්‍රවණතාවකි. එසේම එම සේවාවන් භාවිතකරන්නන් ද කාලීනව, වයස් භේදයකින් තොරව ඉහල ගොස් ඇති බව පෙනීය යි. නමුත් මෙම මෙවලම ලොවට හදුන්වාදී ගතව ඇත්තේ දශක තුනකට තරමක් වැඩි කාල පරාසයකි. එසේවුවත් අදවන විට අන්තර්ජාලයේ දියුණුව කොතෙක් ද යත් අන්තර්ජාලය නිසාවෙන් නව මාධ්‍ය හා සමාජ මාධ්‍ය ලෙස නවමු මාධ්‍ය ප්‍රභේද ද්විත්වයක් බිහිවී තිබීමයි. එනිසාවෙන් අන්තර්ජාලය බිහිවීමට තුඩුදුන් හේතු සාධක හා පුරෝගාමි චරිත හදුනාගැනීම මෙම අන්තර්ජාලයෙන් සාර්ථක ප්‍රතිලාභ භුක්ති විදින කාලීන සමාජයකට ඉතා වැදගත් වේ.මෙහි විකාශනය අදියර කීපයක් යටතේ හඳුනාගත හැකිය.

• පරිගණකය හා පරිගණක ජාල බිහි වීම.

                                                           මෙහිලා පළමුව කිව යුත්තේ, අන්තර්ජාලය බිහි වීමට මූලිකම හේතු වූයේ පරිගණකය බිහි වීමයි. ඉතා සංකීර්ණ ගණිත කර්ම යාන්ත්‍රිකව විසදාගැනීම මිනිස් අවශ්‍යතාවක් වූවෙන් පරිගණකය බිහි විය. එනම් මීට අවුරුදු 2000කට පමණ පූර්වයෙන් භාවිත වූ ඇබකසයේ සිට ක්‍රි.ව. 1833 පමණ චාල්ස් බැබේජ් විසින් නිෂ්පාදන කල ඇනලයිටිකල් එන්ජින් යන්ත්‍රය දක්වා මානව උත්සාහයන් මෙහිලා සිහිපත් කල යුතුයි. පසුව 1833 පමණ ඔහු විසින්ම තම යන්ත්‍රය ගණිතමය අවශ්‍යතා සඳහා සංවර්ධනය කලේ පරිගණකයේ මුලිකම සිද්ධාන්තය වන දත්ත ආදානය, සැකසීම, ප්‍රතිදානය යන ක්‍රියාවලිය ඇතිවන පරිදී ය. එබැවින් මොහු පරිගණකයේ පියා ලෙස හදුන්වයි. පසුකාලීනව අවදිපහක් පමණ යටතේ සංවර්ධනය වී අදවන විට ඉතා දියුණු යුගයක් පසු කල ද, බිහි වී තුන්වන අවදිය පමණ වන විට පරිගණකය ගණිත අවශ්‍යතා ඉක්මවා යමින් මානව සන්නිවේදනය මෙවලමක් වීමේ සංකල්පය පහල විය.                                  

ARPA Net.

එහිලා වැදගත්ම සිදුවීම වූයේ, 1960 පමණ වන විට ඇමරිකාණු හමුදාවේ සන්නිවේදන අවශ්‍යතාවක් ලෙස පරිගණකය යොදාගැනීම කෙරෙහි එරට ආරක්ෂක දෙපාර්තමේන්තුවේ අවදානය යොමු වීමයි. ඔවුන්ට අවශ්‍ය වූයේ ඇමරිකානු උසස් පර් යේෂණ ආයතනයේ පරිගණක කීපයක් එකට සම්බන්ධ කොට පරිගණක ජාලයක් බිහි කිරීම ය. ඒ සඳහා එම ARPA ආයතනය, ස්ටැන්ෆර්ඩ් පර්යේෂණ ආයතනය හා ලොසැන්ජලිස් විශ්වවිද්‍යාලය එකතු වී පර්යේෂණ සිදුකර ඇත. ඒ අනුව ඔවුන් ARPA ආයතනයේ පරිගණක පමණක් එකට එක් කරමින් ජාලයක් බිහි කිරීමට සමත්ව ඇත. පසුව 1962 දී ලැරී රොබට් නම් පුද්ගලයා මෙහි තොරතුරු හුවමාරුව සඳහා Packet Switching Service නම් ක්‍රමය හඳුන්වා දීමත් සමග ARPA Net නමින් මෙම ජාලය හදුන්වා ඇති අතර ලොව පළමු පරිගණක ජාලය නමින් මෙය හදුන්වා ඇත. පසුව 1971 පමණ මෙම ජාලය අතර තොරතුරු හුවමාරුව සඳහා වඩා සාර්ථක ක්‍රමයක් ලෙස රේමන්ඩ් තොම්ස්ලින් නම් පුද්ගලයා email ක්‍රමය හදුන්වා දී ඇත. නමුත් මෙය අන්තර්ජාලය නොවේ. අන්තර්ජාලය සදහා පාදක වූ "පරිගණක ජාල පද්ධති ක්‍රමය" නම් සංකල්පයේ උපත යි.

• අන්තර්ජාලය බිහිවීම හා web 1.0 යුගය.

Tim Berners Lee

අන්තර්ජාලය බිහිවන්නේ 90 දශකයේ මුල් අවදියේ ය. 1989 දී ඉංග්‍රීසි ජාතික පරිගණක විද්‍යාඥ්ඥයෙකු වූ ටිම් බර්නස්ලී, (Tim Berners Lee) න්‍යෂ්ටික පර්යේෂණ සඳහා වූ යුරෝපා සංගමයේ (CERN) සේවය කරන කාලයේ "ලෝක ව්‍යාප්ති විසිරිම" (World Wide Web) නමින් සංකල්පයක් ඉදිරිපත් කලේ, ලොව බිහිව ඇති පරිගණක ජාල මෙතෙක් පැතියේ හුදකලාව ය. ඒවා අතර එකිනෙකට අභෞතික අන්දමින් අන්තර් සබඳතාවක් ගොඩනඟා පරිගණක ජාලයක් බිහිකරන ලෙසයි. තවත් සරලව පැවසුවහොත් මෙහි අදහස වූයේ පරිගණක ගෝලීයව ඒකාබද්ධ කිරීම හරහා තොරතුරු පද්ධතියක් නිර්මාණය කල හැකි බවයි. 1990 අග වන විට ඔහුට මෙම යෝජනාව යථාර්ථයක් කර ගැනීමට හැකි විය. ඒ අනුව අන්තර්ජාලය බිහි විය.

ඒ අනුව ලොව පලමු වෙබ් අඩවිය ලෙසින් info.cern.ch නමින් න්‍යෂ්ටික පර්යේෂණ සඳහා වූ යුරෝපා සංවිධානයයේ නමින් ය. මෙම කාලවකවානුව නව මාධ්‍යය විකාශනයේ මුල් අවදිය වන (1990-2000) web 1.0 නමින් හදුන්වයි. නමුත් මෙම වෙබ් අඩවි ක්‍රමය අද අපි දකින අලංකාර දෘශ්‍ය ප්‍රයෝග සහිත දියුණු ඒවා නොවින.

මුල්කාලීන වෙබ් අඩවි HTML අතුරු මුහුණත් ලෙස පැවති අයුරු.

ප්‍රවේශ වීම ද එතරම් සුහුරු නොවීය. පසුකාලීනව අන්තර්ජාලය මත පාදක වූ වෙබ් අඩවි සඳහා ප්‍රවේශ වීම පහසු කරමින් මාර්ක් ඇන්ඩ්‍රි විසින් Mosaic නම් ලොව පලමු වෙබ් බ්‍රවුසරය Unix මෙහෙයුම් පද්ධතිය ඉලක්කව හදුන්වා දුන් අතර ඉතා ඉක්මනින් එවක පැවති මෙහෙයුම් පද්ධති වන Windows-X, Apple macintosh වැනි ඒවා මත ද හඳුන්වා දී ඇත. 1995 පමණ වන විට මේ අන්තර්ජාල සේවාවක් වන වෙබ් අඩවි ක්‍රමය ඉතා ජනප්‍රිය වූයේ, ව්‍යාපාරික ආයතන මේ වෙත යොමු වූ නිසා ය. මෙහි උපරිමය වූයේ, 1995 පමණ David Filo හා Jerry Yang විසින් ලොව පලමු සෙවුම් යන්ත්‍රය වන yahoo.com හදුන්වාදීම, ඒහා සමකාලීනවම amazon.com වැනි වාණිජ වෙබ් අඩවි හඳුන්වා දීම, 1998 පමණ නූතනයේ පවා ජනප්‍රිය google.com සෙවුම් යන්ත්‍රය හදුන්වාදීම ආදිය යි. නමුත්  මේ වෙබ් 1.0 තුළ හදුනාගත හැකි ලක්ෂණ ලෙස,

• ඒකපාර්ශ්වික බව හෙවත් වෙබ් අඩවිය මගින් එය දකින අයට ප්‍රතිචාර දැක්වීමට නොහැකි වීම.
• අන්තර්ගතය වෙබ් අඩවි නිර්මාණය හෝ සංවර්ධනය කරන අයට පමණක් සීමා වීම.
• වැඩි වශයෙන් ග්‍රැෆික් ප්‍රයෝග වලට වඩා html අනුවාද ලෙස වෙබ් පිටු පැවතීම.

වැනි දුර්වලතා පැවතිණ. 

• web 2.0 යුගය.

                                    90 දශකයේ අග වන විට මේ තත්වය වෙනස් විය. එනම් 2000 පසු කාලසීමාව web 2.0 ලෙස හදුනාගත හැකිය. මෙහි මූලික ලක්ෂණය ලෙස හඳුනාගත හැක්කේ, පැවති රේඛීය බව බිඳ වැටී, ද්වි මාර්ගික බවක් ඇති වීමය. එනම් පරිශීලකයාට ද අන්තර්ගතය වෙනස් කිරීමට, සෑදීමට අවකාශ ඇති වූයේ වෙබ් අඩවි නිර්මාණය සඳහා අවශ්‍ය යන්ත්‍ර භාෂා දැනුමෙන් තොරවය. මෙම සංකල්පය User Generated Content (UGC) නම් විය. දියහැකි හොදම නිදසුන් වන්නේ blog අඩවි හා wikipedia වැනි ඕනෑම අයෙකුට අන්තර්ගතය වෙනස් කල හා නිර්මාණය කල හැකි අන්තර්ජාල වේදිකා ය. පසුව 2004 පමණ google ආයතනය විසින් ebay වැනි මාර්ගගත සාප්පු වෙබ් අඩවි හදුනාදීම ද මෙහිලා කැපී පෙනෙයි. මේ සඳහා ගෙවීම් සිදු කිරීමට card payment, paypal වැනි ක්‍රම හදුන්වා දීමත් නිසා, තවත් ලක්ෂණයක් ලෙස හදුනාගත හැක්කේ පරිශීලක හිතවත් බව වැඩි දියුණු වීමයි. එසේම පසුකාලීනව වෙබ් අඩවල අලංකාර දෘශ්‍ය ප්‍රයෝග වැඩි වීම යනාදිය ද මේ සඳහා හේතු විය.

ස්මාර්ට් ජංගම දුරකතනය හා සමාජ මාධ්‍යයේ ආගමනය.

අන්‍තර්ජාලය හා වැදගත්ම සිදුවීම සිදු වන්නේ 2004 පමණ වනවිටයි. එනම් සාමාජ මාධ්‍ය බිහිවීමයි. ඒ අනුව 2003 දී මුල්වරට Linkedin නම් සමාජ ජාලය හදුන්වා දී ඇති අතර, 2004 දී මාර්ක් සකර්බර්ග්  විසින් Facebook

Mark Zuckerburg.

හදුන්වා දී ඇත. 2006 පමණ Twitter ද හදුන්වා දී ඇත. මේ සමඟ අන්තර්ජාලය හරහා ද්විපාර්ශවික සබඳතා තවත් වැඩි වර්ධනය වීමට අවකාශ සැලසී ඇත. පසුකාලීනව Java, Blackberry වැනි උසස් මෙහෙයුම් පද්ධති සහිත ජංගම දුරකතන ජනප්‍රිය වීමත් සමඟ මෙම සමාජ මාධ්‍ය භාවිතය පහසු වීමට හා ජනප්‍රිය වීමට හේතු විය. ස්මාර්ට් ජංගම දුරකතන භාවිතය උපරිම ස්ථනයට පැමිණියේ ඇන්ඩ්‍රොයිඩ් හා IOS වැනි මෙහෙයුම් පද්ධති සහිත ජංගම දුරකතන පැමිණීමයි. ඒත් සමඟ මෙතෙක් පරිගණකය කේන්ද්‍රීයව පැවති අන්තර්ජාලය සාමාන්‍ය භාවිතයක් විය. ඒත් සමඟ 2005 පමණ භාවිතයට හදුන්වාදුන් යූටියුබ් ආදිය සමාජයේ අතිශයින් ජනප්‍රිය වූයේ ද මෙම ස්මාට් ජංගම දුරකතන සමාජගත වීම නිසාවෙනි. 2010 පමණ පසු හඳුන්වාදුන් Imo, Viber, Whatsapp වැනි සේවාවන් නිසාවෙන් සමාජ මාධ්‍ය නූතනය වන විට විශාල බලපෑම්කාරී මාතෘකාවක් වී ඇත. 

නමුත් මෙම web 2.0 අවදිය තුළ දැකගත හැකි ප්‍රධානතම අඩුපාඩුව වන්නේ, පරිශීලක දත්ත වෙබ් අඩවි හරහා ලබා ගැනීම සඳහා නැමති ක්‍රමවේදය ක්‍රියාත්මක වීමයි. මෙය සිදුකරන්නේ විශේෂයෙන් පරිශීලකයාට ඉතා නිරවද්‍ය ප්‍රතිඵල ලබාදීමට හා වෙනයම් දේ සඳහා දත්ත රැස්කිරීමට ය. මෙය  ගැටලුවක් වන්නේ දත්ත තෙවනි පාර්ෂවයක් අතට පත් වීමේ අවදානමක් පැවතීමයි. දත්ත සොරා ගැනීම්, අයතා භාවිත, සයිබර් අපරාධ වැනි දේ සඳහා ද මේ ඔස්සේ යම් යම් අවදානම් පැවතිය හැක.

• web 3.0 යුගය.

                                                   මෙම යුගය අන්තර්ජාලයේ වර්තමානයේ සිට අනගතය දක්වා වූ පුරෝකතනයකි. නූතනයේ අප මෙම යුගයේ පුරෝකතනයන් අත්විඳින ස්භාවයක් ද වටහාගත හැකිය. එනම් අන්තර්ගතය පරිශීලකයා හෝ නිර්මාණකරු නිෂ්පාදනය කරනු වෙනුවට පරිගණක පද්ධති විසින්ම හසුරවන ස්භාවයකි. මෙය යන්ත්‍ර ඉගනීම (Machine Learning) හෙවත් Computer Generated Content ලෙස සංකල්පයක් ලෙස ගොඩනැගී ඇත. මෙහි දී කෘතීම බුද්ධිය සංකල්පය (Artificial Intelligence) යටතේ මෙහෙයවන්නෙකුගෙන් තොරව යන්ත්‍ර විසින්ම ස්වයංක්‍රීයව අන්තර්ගතය මෙහෙය වීම සිදුවේ. නූතනයේ අප භාවිත කරන Google Assistant හරහා බලගැන්වෙන Google Smart Home ක්‍රමවේදය AI තාක්ෂණය හා යම් යම් සබඳතා දක්වයි. මේ හරහා පුද්ගලයින්ගේ කටහඬ මඟින් පුද්ගලයින් හඳුනාගෙන ප්‍රතිචාර දැක්වීම් ආදිය සිදුවේ. තව ද ඇපල් සමාගමේ Apple Siri  ද මේ හා සමානතාවක් දක්වන්නකි. වඩාත්ම නූතනයේ අප භාවිත කරන Chat GPT ක්‍රමය මුලුමුනින්ම නැතත් මේකී AI මත පදනම් වූවකි. 

                                         මෙය හුදු මහත් අන්තර්ජාලයටම පමණක් සීමා නොවී එදිනෙදා භාවිතයට පැමිණ ඇත්තේ, Adobe Photoshop, Adobe Premier වැනි මෘදුකාංග වෙත මෙතෙක් අප අතින් සිදුකල කාර්යන් සුලු විධානයක් පමණක් ලබා දී ඉතා පහසුවෙන් කරගත හැකි වීමක් ලෙසින් ය. මෙම තාක්ෂණය නිසා අන්තර්ජාලය ඔස්සේ Virtual Doctor වැනි සංකල්ප ලෝකයේ මේවන විට බලගැන්වේ. මෙම මඟින් Cookies ලබා ගැනීමක් වෙනුවට යන්ත්‍ර විසින්ම කාර්යන් ගොඩනැගීම අපේක්ෂාවේ. තව ද AI හා 3D තාක්ෂණය එකට මුසු කරමින් AR/VR වැනි තාක්ෂණයන් හරහා භෞතිකව ලඟා වීමට අපහසු ස්ථාන වෙත Virtual Tours වැනි දේ පවා මේ වන විට ක්‍රියාත්මක වේ.

මේ ආකාරයට අන්තර්ජාලයේ බිහි වීම, ඊට තුඩු දුන් හේතු හා අද දක්වා වූ විකාශනය යනාදී කරුණු හඳුනාගත හැකිය. 

.

කැමරාවේ සංවේදකය ගැන.......

 කැමරාවේ සංවේදකය (Camera sensor)

"සාමාන්‍යයෙන් අප වාහනයක් ගත් විට එහි මුලිකම පිරිවිතරයක් වශයෙන් කතා කරනු ලබන්නේ වාහනයේ එන්ජිමයි. එසේම වාහනයේ ගුණාත්මක බව තීරණය කරනු ලබන මූලිකම කරුණක් වනුයේ එන්ජීමේ ධාරිතාවයයි. කැමරාවක් ගත් විට ද එහි මුලිකම පිරිවිතරය නැතහොත් හදවත වශයෙන් සලකනු ලබන්නේ සංවේදක යයි. කැමරාවේ ගුණාත්මක බව තීරණය කිරීම සඳහා එහි සංවේදකයේ ඇති මෙගාපික්සල් ප්‍රමාණය සලකා බලනු ලැබේ." 

                                                       කාචය හරහා කැමරාව තුළට ලැබෙන ආලෝකමය ප්‍රතිබිම්බය ග්‍රහණය කර ගැනීම සඳහා උපකාරී වන්නේ කැමරාවේ ඇති සංවේදකය යි.  මුල්කාලීන කැමරාවල ආලෝක සංවේදී මතුපිට ලෙස භාවිත වූයේ පටල පටිය (Film Roll) යි. එහි දී රසායනික ක්‍රියාවලියක් ඔස්සේ ප්‍රතිබිම්බයක් සංවේදකය මත සටහන් වෙයි. එනම් පටල පටිය ආලෝකයට නිරාවරණය වීමත් සමඟ ඒ මත ඇති ආලෝක සංවේදී ද්‍රව්‍ය මත සිදුවන රසායනිකමය වෙනස්කමක් හේතුවෙන් ඡායාරූපයක් සටහන් වේ. නමුත් නූතනය වන විට කැමරාව කෙරෙහි ඩිජිටල් තාක්ෂණය උපයෝගී කර ගැනීමත් සමඟ පටල පටය වෙනුවට ආලෝක සංවේදී මතුපිටක් ලෙස ඩිජිටල් ආකාරයේ සංවේදකයක් භාවිතා කරනු ලබයි. 

පටල පට (Film Roll)

       

ඩිජිටල් කැමරා සංවේදකය.

                මෙහි කාර්යභාරය වන්නේ කැමරාව තුළට ලැබෙන ආලෝක ප්‍රතිබිම්බය ග්‍රහණය කර ගැනීමයි. එනම් කාචය හරහා ලැබෙන ආලෝකය, සංවේදකය මතට පතිත වූ විට එය ප්‍රතිසම (ANALOG SIGNAL) ආකාරයේ ඉලෙක්ට්‍රෝන සංඥ්ඥා වශයෙන් නිකුත් කිරීම සංවේදකයේ මූලිකම කාර්ය වේ. එසේ ග්‍රහණය කරගනු ලබන පිලිබිඹුව ස්ථාවර වන්නේ ඩිජිටල් ආකාරයේ ගොනුවක් වශයෙන් කැමරාවට යොදා ඇති මතක පත තුළ ය. කැමරාවේ සංවේදකය ගත් විට එය ආලෝකයට සංවේදී වනවා විනා වර්ණ සඳහා සංවේදී වීමක් සිදු නොවේ. එසේ එකී සංවේදකය වර්ණ සඳහා සංවේදී කරනු ලබන්නේ සංවේදකයට ඉදිරියෙන් ඇති වර්ණ පෙරහණ නැමැති කොටස තුළින් ය. මෙකී වර්ණ පෙරහන තුළ අඩංගු මිලියන ගනනක් පමණ වූ photo diode වලට ආලෝකය පතිත වීමත් සමග එය ආලෝකයේ ඇති වර්ණ තීවෘරතාවට අනුව ආරෝපණය වී, එකී වර්ණ ප්‍රමාණයට අනුව ආලෝක සංඥා කැමරා සංවේදකය මතට යොමු කරනු ලබයි. එවිට කැමරාවේ සංවේදකය එය ග්‍රහණය කර ගනු ලබයි. එසේ ග්‍රහණය කරගත් ආලෝක සංඥාව ප්‍රෝටෝන සංඥාවක් වශයෙන් “පිළිබිඹු සකසනය” ( image processor) නම් කොටස වෙත ලබාදීම හරහා ඡායාරූපයක් ස්ථාවර වීමේ ක්‍රියාවලිය සිදුවේ. එහිදී පැහැදිලි වන්නේ කැමරාවේ සංවේදකය මත ඡායාරූපයක් ස්ථාවර නොවන බවත්, ඡායාරූපය ග්‍රහණය කර ගැනීම සඳහා සංවේදකය ඉවහල් වන බවත් ය.  

ඩිජිටල් සංවේදකය වර්ණ වලට සංවේදී කරනු ලබන වර්ණ පෙරහණ් ස්ථරය.

                                            නූතනයේ භාවිතවන ඩිජිටල් ආකාරයේ කැමරා සංවේදක ගත්විට එහි කුඩාම තැනුම් ඒකකය වන්නේ පික්සල්ය. පික්සල් මිලියන ගනනාවක් කැමරා සංවේදකය සතුව ඇත. මෙගා පික්සල් 12 කැමරා සංවේදකයක් ගත්විට එහි අතිශය කුඩා පියවි ඇසට නොපෙනෙන පික්සල් මිලියන දෙලහක් පමණ ඇත.එසේම ඩිජිටල් සංවේදකයේ ආගමනයත් සමග විශාල වාසි ප්‍රමාණයක් ඡායාරූපකරණ ක්ෂේත්‍රයට ඇති විය. සංවේදකයේ ආලෝක සංවේදීතවය හෙවත් ISO අගය සිරූමාරු කිරීමට හැකි වීම, ලබාගත් ඡායාරූප මැකීමට හා පරිඝණකය සමඟ භාවිත කිරීමට අවකාශ පුලුල් වීම, ගුණාත්මක බවින් අතිශය ඉහළ ඡායාරූප ලබා ගැනීමට හැකි වීම, කැමරාවක් මිලට ගැනීමේ දී වැයවන මූලික පිරිවැය වැඩි වුවත් පටල පට සදහා පසුව වැයවන මුදල් හා කාලය, ශ්‍රමය වැනි සම්පත් ඉතිරි වීම මෙහිලා වූ නව යහපත් ප්‍රවණතා වේ.

                                 තවද වෙළෙඳ පොළෙහි ඇති කැමරාවල සංවේදක විවිධ වර්ග කිරීම් යටතේ හඳුනාගත හැක. මෙය ප්‍රධාන වශයෙන් ආකාර දෙකක් යටතේ වර්ග කරනු හඳුනාගත හැක.

       1.      යොදවාගෙන ඇති තාක්ෂණය අනුව වර්ග කිරීම.

• CCD (charge couple device)

ෆයිල් ෆෝර්මැට් කියන්නේ මොනවා ද ?

 

 ගොනු ආකෘති ගැන හැඳින්වීමක්....

                                                                   

                                    

                                              සාමාන්‍යයෙන් අප ඩිජිටල් තාක්ෂණය හා ගනුදෙනු කරන අවස්ථාවල file format බොහෝ වශයෙන් හමුවේ. විශේෂයෙන් අප සියලු දෙනා ඩිජිටල් තාක්ෂණය හා මුසු වූ බහු මාධ්‍ය විධික්‍රම පරිහරණය කිරීමේ දී දැනුවත්ව හෝ නොදැනුවත්ව සිදු කරනුයේ file format සමග ගනුදෙනු කිරීමකි. file format කියලා සාමාන්‍යයෙන් අදහස් කරන්නේ යම්කිසි ගොනුවක ආකෘතියට ය. සරල නිදසුනක් ලෙස වාහනයක් ගත් විට පොදුවේ සියල්ලෙන්ම සිදුවන්නේ ප්‍රවාහනය යි. නමුත් විවිධ අවශ්‍යතා සඳහා විවිධ මාදිලියේ වාහන අපට යොදා ගැනීමට සිදුවේ. ගොනු ආකෘති නැතිනම් File Format ද විවිධ මාදිලි වේ. එසේ වන්නේ ද අපට විවිධ ආකාරයේ ඩිජිටල් ගනුදෙනු සිදු කිරීමට අවශ්‍ය නිසා ය. එනම් පින්තූර ආශ්‍රිතව ගණුදෙනුවක් සිදු කිරීමේ දී විවිධ ආකෘති වර්ග හමුවේ. jpeg, png, raw, tiff ආදිය නිදසුන් වේ. එසේම වීඩියෝවක් නැරඹීමේ දී mp4, 3gp, mov ආදී විවිධාකාර වේ. අප සාමාන්‍යයෙන් "pdf එකක් බලනවා" කියලා කියන්නේ වාර්තාමය ඩිජිටල් ගොනු වර්ගයක් හා වැඩ කිරීමකි. එහි ගොනු වර්ගය වන්නේ pdf ය. එබඳුම docx, txt ආදී විවිධ ස්වරූප වාර්තාමය ඩිජිටල් ගොනු ආකෘති ඇත. මෙකී ගොනු එකකින් එකකට වෙනස් විවිධාකාරයේ වැඩ සඳහා යොදා ගැනේ. එබැවින් අපගේ අවශ්‍යතාව මත File Extension තෝරාගත යුතුය. එසේම ඕනෑම ආකාරයක ෆයිල් ෆෝමැට් එකක් අපට සරළව හඳුනාගත හැක්කේ, ගොනුවේ නාමයට අවසානයෙන් .jepg/ .pdf/ .mp4/ .pptx ලෙස සඳහන්ව තිබීම නිසාය. එසේම අපගේ පරිගණකයේ හෝ ඩිජිටල් උපාංගයේ මෙහෙයුම් පද්ධතිය ගොනුව කුමක් ද? යන්න හා එය විවෘත කරන්න කරන්නේ කුමන යෙදවුම් හරහා ද? යන්න හඳුනාගෙන තීරණය කරනු ලබන්නේ ද මෙකී ගොනු ආකෘතිය තුළින් ය. File Format යන්න තවදුරටත් විග්‍රහ කර ගැනීම සඳහා විවිධ බහුමාධ්‍ය ප්‍රවර්ගය යටතේ බහුලව හා ජනප්‍රිය ලෙස යොදාගනු ලබන ගොනු ආකෘති කිහිපයක් පහත පරිදි විග්‍රහ කරගත හැක.

ඡායාරූප ආශ්‍රිත ගොනු ආකෘති. (Image File Format)

JPEG  ÷ (Joint Photographic Experts Group)

                  Joint Photographic Experts Group  යන්නෙහි කෙටි නම jpeg නම් වේ. මේ නම යොදා ඇත්තේ මෙම වර්ගය හඳුන්වාදුන් කණ්ඩායමේ නමින් ය. ඇතැම් මෙහෙයුම් පද්ධති වල jpg ලෙස ද දක්නට ඇත. සාමාන්‍යයෙන් ඡායාරූප මාධ්‍ය තුළ බහුලව පරිහරණය වන ගොනු ආකෘතියක් ලෙස මෙය හඳුනාගත හැක. සාමාන්‍යයෙන් කැමරාවක් මගින් ඡායාරූප ලබාගැනීමේ දී හෝ පරිගණකයේ හෝ ජංගම දුරකථන යෙදුමක් මගින් පින්තූරයක් නිර්මාණය කිරීමේ දී ද මෙම ගොනුව අපට තෝරා ගත හැකි වේ. මෙම කුමන ආකාරයකින් නිර්මාණය කළ ද මෙම මාදිලියේ දී සිදුවන්නේ මුළු දත්ත සම්පිණ්ඩනය (Compress) වී ඡායාරූපයේ බර ප්‍රමාණය, තවත් සරලව කියනවා නම් අප එදිනෙදා කියන විදිහට MB ගණන අඩු වීමයි. එසේම ඡායාරූපයේ දත්ත නැති වීමක් (Data Losing) ද සිදු වේ. මෙම දත්ත අඩුවීම අපට එතරම් පහසුවෙන් හඳුනා ගැනීම අපහසු ය.  ඡායාරූපය තරමක් යුහුමු (zoom) කර බැලූ විට ඡායාරූපය තරමක් අපැහැදිලි ස්වරූපයකින් දිස් වන්නේ එබැවින් ය.

jpeg මාදිලිය ද ප්‍රභේද කිහිපයක් යටතේ ඇත. සාමාන්‍යයෙන් කැමරාවක් හරහා රූගත කිරීමේදී jpeg ගොනු මාදිලි යටතේ, high, low, medium ලෙස වේ. මේ යටතේ සිදු වන්නේ, high මාදිලියට සාපේක්ෂව low මාදිලියේ දී ඡායාරූපයට හසු වී ඇති දත්ත ප්‍රමාණය හා බර ප්‍රමාණය අඩුවීමයි. පොදුවේ jpeg මාදිලියේ දත්ත සම්පිණ්ඩනය නිසා සිදුවන ගුණාත්මක බව අඩු වීම ගැටලූවක් වන අතර, බර ප්‍රමාණය අඩුවීම වාසියකි. කෙසේ වෙතත් එදිනෙදා භාවිතයට සේම අවස්ථාවෝචිතව වෘතීය මට්ටමේ භාවිතයන් සදහා ද මෙම ප්‍රවර්ගය හොඳම මාදිලියක් ලෙස හඳුනාගත හැකි අතර, එය පුද්ගලයාගේ අවශ්‍යතාවය මත වෙනස් බව වන තරයේ පැවසිය යුතුය. Whatsapp වැනි බර ප්‍රමාණය සීමා සහිත ගොනු හුවමාරු වල දී මෙම මාදිලිය අතිශය වාසිදායක වේ. එසේම අනෙක් ආකාරයේ ගොනු හුවමාරු මාදිලි හරහා පහසුවෙන් හුවමාරු කරගැනීම ද ඇති වාසියකි.

ඡායාරූප මාධ්‍යයේ බිහිවීම හා විකාශනය.

 ඡායාරූප මාධ්‍යයේ බිහිවීම හා විකාශනය.

                                                             

                                                                       අතීතයේ පටන් අද දක්වාම චිත්‍ර ශිල්පියා විසින් වර්ණ, සායම්, පැන්සල, පින්සල ආදිය උපයෝගී කරගනිමින් සිදුකල සිතුවම් කාර්ය තාක්ෂණය හා ආලෝකය උපයෝගී කරගනිමින් වඩා යතාර්ථවාදීව හා වේගවත්ව සිදුකිරීම ඡායාරූපකරණය යි. මානවයා සතු කුතුහලය, ගවේෂණ හැකියාව, තෘප්තිමත් නොවීම යන සාධක ඡායාරූපය නම් මාධ්‍යයේ බිහි වීමට හා විකාශනයට තුඩු දුන් සාධක විය. එසේම හුදු මහත් එක් දිනයකින්, වසරකින් හෝ කෙටි කාලීනව ඡායාරූපය එක්වරම බිහි වූවක් නොව. අතීතයේ පටන් වසර ගනනාවක භෞතික විද්‍යාත්මක, රසායන විද්‍යාත්මක ඉතිහාසගත අනාවරණයන්ගේ සේම මෑත කාලීන ඉලෙක්ට්‍රෝනික තාක්ෂණයේ දියුණුවේ විකාශනයකි. ඒ පිළිබඳ අධ්‍යනයක් පහතින් සිදු කරමු.

                                     එසේම අවදාරනයෙන්ම පැවසිය යුතු කරුණක් වනුයේ, ඡායාරූප ශිල්පය යනු අලෝකය සමඟ කරනු ලබන ගනුදෙනුවක් යන්න ය. එබැවින් ඡායාරූපය බිහිවිම කෙරෙහි ආලෝකය පිලිබඳ ඉතිහාසගත අනාවරණයන් අතිශය වැදගත් වේ. ඒ අනුව ක්‍රි:පු 340 පමණ විසූ “ඇරිස්ටෝටල්” පඬිවරයා අන් බෝහොමයක් ස්ථාන වල මෙන්ම ඡායාරූප ශිල්පයේදීත් මුණ ගැසෙන චරිතයකි. ඔහු සූර්යාලෝකයේ පතිත වීම හා එහි බලපෑම මත සෙවණැලි නිර්මාණය වීම, පියැස්සේ කුඩා සිදුරකින් ලැබෙන ආලෝකය හා එහි විශාලත්වය අනුව ආලෝකයේ තියුණු බවට සිදුවන බලපෑම් යනා දී කරුණු පිලිබඳ අධ්‍යනයන් සිදුකල බව මුලාශ්‍ර වල සඳන් වේ. ඔහුගේ අවදියේම ජීවත් වු “ඉයුක් ලීඩ්” නම් ගණිතඥයා ආලෝකය සරල රේඛීය ලෙස ගමන් කරන බව අවදාරනය කර ඇත. එසේම ආලෝකයේ හැසිරීම පිලිබඳ තවත් පැහැදිලි කිරීම් සිදුකල පඬිවරයෙක් ලෙස චීන ජාතික “මොට්සු” නම් අයෙක් පිලිබඳව ද සඳහන් වේ. ඉන්පසු ක්‍රි:ව 10 සියවසේ පමණ වාසය කල අරාබි ජාතික “අල් හසන්” පඬිවරයා ඇරිස්ටෝටල් විසින් සිදුකල පර්යේෂණක් වන සිදුරක් තුලින් ආලෝකය ගමන් කිරීම හා එහි ප්‍රමාණය වෙනස් වන විට තීවෘරතාවට සිදුවන බලපෑම යනාදිය පිළිබඳ තවත් ඉදිරියට සොයමින්, ඒ ඔස්සේ ඇතිවන ප්‍රතිබිම්භ උඩු යටිකුරු වී පතිත වීම ගැනත්, ‘optics’ නම් තමාගේ ග්‍රන්ථයක මිනිස් ඇස මගින් රූප ලබා ගැනීම යනාදියත් පිළිබඳ දීර්ඝ විස්තරයක් දක්වා ඇත.

අරාබි ජාතික අල් හසන් පඩිවරයා.

                                                        අනතුරුව 13 වන සියවසේ පමණ ඉංග්‍රිසි ජාතික භෞතික විද්‍යාඥ්ඥයෙක් වු 'රොජර් බේකන්' නම් පූජකවරයා අඳුරු කාමරයක් තුල ආලෝකය මඟින් සෙවණැලි ඇති වීමත්, එය කැඩපතක් භාවිතයෙන් යළි උඩු යටිකුරු කිරිම ගැනත් අධ්‍යනය කොට ඇත. එබැවින් ඔහු ප්‍රකාශ විද්‍යවේ දී මුල් වරට කාච ආශ්‍රිත පරීක්ෂණ සිදුකල පුරෝගාමියෙකු ලෙස ද සැලකිමේ වරදක් නොමැත.ඒ අනුව මෙම 13 සියවස වන විට කැමරාවක් බිහිවීමට මූලික අඩිතාලම සැපයු 'කැමරා ඔබ්ස්ක්‍යුරාව' නම් උපකරණය පිලිබඳ ස්ථාවරයක් ගොඩනැගී ඇත. නමුත් එක් වරම එය උපකරණයක් ලෙස  බිහි නොවීය. ලතින් බසින් “කැමරා” යනු “කාමරය” ලෙසත්, “ඔබ්ස්ක්‍යුරා” ලෙස “අඳුර” යන අර්ථයත් ගෙන දෙන ලදි. මෙකී 13 සියවසේ ගෘහයක් නැතතොත් විශාල ප්‍රමාණයේ ආලෝකය පාලනය කරන ලද හා සෙවණැලි ආශ්‍රිත ක්‍රියකරකම් සහිත කුටිරයක්, මේ නමින් හදුන්වා ඇත. පසුව මෙය උපකරණයක් ලෙස බිහිවීමේ ගෞරවය ද ප්‍රධාන වශයෙන් පර්යේෂකයන් කිහිපදෙනෙකුට හිමිවේ.

                                                           ඉතාලි ජාතික “ලියනාඩෝ ඩාවින්චි” මෙහිලා වැදගත් චරිතයකි. ඔහු 15 වන සියවසේ පුනුරුද සමයේ චිත්‍ර ශිල්පියෙකු සේම නවෝත්පාදකයෙකු වීම මෙහිලා ඉතා වැදගත් වේ. මොහු අඳුරු කුටිය තුල සෙවණැලි පතිත වීම හා ඒවා චිත්‍රයට නැගීම පිළිබඳ අධ්‍යනයක් සිදු කර ඇත. මෙකී අඳුරු කුටිය පිළිබඳ බොහෝමයක් කරුණු ඩාවින්චි අවබෝධ කරගත් අතර ඒවා රූප සටහන් මඟින් පැහැදිලි කිරීම් ද සිදු කර ඇත.

මුල්කාලීන කැමරා ඔබ්ස්ක්‍යුරාව.

ආලෝකය නිසා ප්‍රතිබිම්භ උඩු යටිකුරු  වී පෙනීම සේම, ආලෝකය පතිතකරවන සිදුර සිහින් වන විට ලැබෙන ප්‍රතිබිම්භ වල තියුණු බව පිළිබඳ අන් දාර්ශනිකයින් සේම මොහුගේ ද අවදනයට ලක් විය. මෙය සංකල්පයක් ලෙස මෙකී අවදියේ භාවිත නොවුන ද 'කාචවිවරයේ' (Aperture) ක්‍රියාවලියට සමාන විය. එසෙම අඳුරු කුටිය කුඩා උපකරණයක් ලෙස නිර්මාණය කිරීමේ පරීක්ෂණ ඔහු විසින් සිදුකර ඇති අතර, ඊට අදාළ සැළැස්මක් ද ඩාවින්චි ඉදිරිපත් කොට ඇති නමුත් ඔහුගේ ජීවන කාලය තුල කිසිදු බුද්ධිමතෙකු මේවා අවදානයට නොගැනීම කැමරාව බිහිවීම පමා වීමට හේතුක් වන්නට පුළුවන. කුඩා පෙට්ටියක් ගෙන එහි එක් පැත්තක් කපා වෙන්කර දමා, එම ප්‍රමණයට සමාන විනිවිදක තිරයකින් එම පැත්ත ආවරණය කොට අනෙක් පැත්තේ ආලෝකය ඇතුලු වීම සඳහා අල්පෙනිත්තක් තරම් කුඩා සිදුරක් කොට, අන් සියලු ප්‍රදේශ ආලෝකය නොලැබෙන ලෙස සිමා කරන ලදි. ඉදිරියේ ඇති සිදුරෙන් ලැබෙන ආලෝකය නිසා පිටත ඇති වස්තූන් හී ප්‍රතිබිම්භය සෙවණැලි මෙන් විනිවිදක තිරය මත සටහන් විය. තිරයේ පිහිටීම වෙනස් කරන විට ප්‍රතිබිම්භය තියුණු වන බවට ඩාවින්චි මත පල කොට ඇත. මෙම සිදුර හරහා ලැබෙන ආලෝකය නිසා ඇතිවන ප්‍රතිබ්ම්භ විශාල වශයෙන් තීවෘර නොවුන ද කැමරව බිහිවීම සඳහා මූලික වු උපකරණයක් ලෙස මෙම කැමරා ඔබ්ස්ක්‍යුරාවේම වැඩි දියුණුව සැලකිය හැක. “සිදුරු කැමරාව”, “පින්හෝල් කැමරාව” යනාදී නම් වලින් ද මෙය හදුන්වා ඇත. අප කුඩා කල පාසල් අවදියේ සිදුරු කැමරාව ලෙස සාදන්නේ ද මෙම ඩාවින්චිගේ ආකෘතිය ගුරු කොටගෙන වන අතර, එහි ප්‍රතිභිම්භවල තීවෘරතාව වැඩි දියුණු කරගන්නේ ද තිරය වෙනස් කරමින් ය.

                                                        “ගිරලමෝ කාදන්” විසින් අනතුරුව 16 වන සියවසේම මැද භාගයේ දී ඩාවින්චිගේ මෙම කැමරා ඔබ්ස්ක්‍යුරාව සඳහා සිදුර වෙනුවට ද්විඋත්තල කාචයක් යෙදීමට උත්සාහ ගෙන ඇති බව පැවසේ, 1569 පමණ 'ඩැනියෙල් බාබරෝ' නම් අය ප්‍රථම වරට "කාච විවරය" පිලිබඳ අධ්‍යනයන් පවත්වා ඇත. ඩාවින්චිගේ මෙම නිර්මාණය පාදකව නවීකරනයන් සඳහා උත්සාහගත් වැදගත්ම පුද්ගලයෙකු ලෙස සැලකෙන්නේ ඩාවින්චිගේ ම සමකාලීනයෙකු වු ඉතාලි ජාතික “බතිස්තා දෙලාපෝර්තා” නම් විද්‍යාඥ්ඥයා ය. මිනිස් ඇස හා ආලෝකය අතර ඇති සබඳතාව කෙරෙහි ද අධ්‍යනයන් සිදු කළ ඔහු ඩාවින්චිගේ නිර්මාණයක් ලෙස සැලකෙන කැමරාව කැමරාඔබ්ස්ක්‍යුරාවේ නවීකරණයක් වූ පින්හෝල් කැමරාවට සමාන උපකරණයක් නිර්මාණය කොට, ඒ ආශ්‍රිත පර්යේෂණ සිදුකර ඇති අතර, සිදුර තුලින් ලැබෙන ආලෝකයෙන් තිරය වෙත ලැබෙන ප්‍රතිබිම්බයේ අපැහැදිලි බව මගහැර ගැනීම පිණිස සිදුර වෙනුවට කාචයක් භාවිතා කිරීම මගින් වඩාත් පැහැදිලි සේම තීවෘර ආලෝක කදම්භයක් සහිත කිරීම ආශ්‍රිත අත්හදා බැලීම් මොහු විසින් සිදුකර ඇත. කැමරාව සඳහා කාචයක් භාවිත කරමින් විශාලතම සාර්ථකත්වයක් ලැබූ මූලිකම අවස්ථාව මෙය විනා, ඒ සඳහා කාච භාවිත කළ මුල්ම හෝ එකම අවස්ථාව මෙය වන්නේ නැත. දෙලාපෝර්තා විසින් ද මෙය සුපුරුදු ලෙස කැමරා ඔබ්ස්ක්‍යුරා යන නමින්ම හදුන්වා  ඇත. එසේම අංග සම්පූර්ණ කුඩා උපකරණයක් ලෙස ප්‍රථම වරට කැමරා ඔබ්ස්ක්‍යුරාව නිර්මාණය කළ තැනැත්තා ලෙස ඉතිහාසයට එකතු වන්නේ ද දෙලා පොර්තාය. නමුත් මෙහි ගෞරවය උක්ත කී සියලුම පඬිවරුන්ට හිමි නොවුන හොත් කැමරා ඔබ්ස්ක්‍යුරාව කිසිවිටෙකත් දෙලාපෝර්තා අතින් අංග සම්පූර්ණ ලෙස බිහි නොවනු ඇත.

පසුකාලීන කැමරා ඔබ්ස්ක්‍යුරාව.

අනතුරුව 17 හා 18 සියවස් වල මෙම නිර්මාණය ඡායාරූප ශිල්පය වෙනුවට චිත්‍ර ශිල්පීන් හා තාරකා විද්‍යාඥයින් ආදීන්ගේ පරිහරණය සඳහා භාවිතා වූ බව පැවසේ. ඡායාරූප ශිල්පය බිහි වන්නේ මෙතෙක් ප්‍රතිබිම්බය තිරයක් වෙත පතිත කර ගැනීමේ අවශ්‍යතාව තවත් සංකීර්ණ වී, එය යළි නොවෙනස් වන ලෙස හා කල් පවත්නා ලෙස නිශ්චල අන්දමින්, චිත්‍ර ශිල්පියා මෙන් ආයාසයකින් අතින් ඇඳීම වෙනුවට ආලෝකය තුළින්ම යම් මාධ්‍යයක් නැතහොත් මතුපිටක් තුළ සටහන් කරගැනීම කාරණා කොටගෙනය.

මේ සඳහා උක්තයෙන් පැවසූ භෞතික විද්‍යාත්මක සොයාගැනීම් හා ප්‍රකාශ විද්‍යාත්මක නියතීන්ට පරිබාහිර වූ රසායන විද්‍යාත්මක අනාවරණයන් ද ඉතාම වැදගත් වේ. මෙහිලා වැදගත් සේ සැලකිය හැකි මුල්ම සොයා ගැනීම වූයේ 18වන සියවසේ පමණ  “ජෝන් ෂූල්ස්” විසින් ය. ඔහු විසින් සිල්ව නයිට්‍රේට් හා කැල්සියම් මිශ්‍රණයක් ආශ්‍රයෙන් සෑදූ රසායනික ද්‍රව්‍යයක්  ආලෝකයට සංවේදී බව පෙන්වා දී ඇත. ඒ වන විටත් එහි වර්ණය වෙනස් වෙනස් වීම වාතය නිසා සිදුවන බව ඇතැම් පාර්ශව පිළිගත් අතර, එය ආලෝකය නිසා සිදුවන්නක් බව ඔහු විසින් හෙළිදරව් කරන ලදී. ඉන් අනතුරුව රසායන ද්‍රව්‍ය හා ආලෝක සංවේදීතාව කෙරෙහි පරීක්ෂණ පැවැත්වූ අයෙක් වන්නේ මැටි භාණ්ඩ නිෂ්පාදන පරම්පරාවකට උරුමකම් කියන "තෝමස් වෙජ්වුඩ්" නම් පුද්ගලයා විසින් ය. ඊට ආභාසය ඔහු වෙත ලැබී ඇත්තේ මැටි භාණ්ඩ ආශ්‍රිත මෝස්තර නිර්මාණය සදහා ඔහුගේ පියා විසින් කැමරා ඔබ්ස්ක්‍යුරාව යොදාගැනීම නිසා විය හැක. ක්‍රි.ව. 1800 පමණ තෝමස් වෙජ්වුඩ් රිදී ලවණ ගැල්වූ කඩදාසි යොදාගෙන ප්‍රතිබිම්බ සටහන් කර ගැනීමට උත්සාහ දරා ඇත. පසුව ඔහුගේ මිත්‍ර රසායන විද්‍යාඥයෙකු වූ "හම්ෆ්‍රි ඩේව්" රිදී ක්ලෝරයිඩ් ආලෝකයට වඩාත්  සංවේදී බව පෙන්වාදීම නිසා, ඒ ආශ්‍රිත පර්යේෂණ පවත්වා ඔහු සිළුවට් ආකාරයේ (Silhouette) දුර්වල ප්‍රතිබිම්බයක් රසායනිකව සටහන් කරගත් අතර, එය ස්ථාවර කිරීම සඳහා ක්‍රමවේද නොතිබූ නිසා එම සටහන සම්පූර්ණයෙන්ම දැවී කළු පැහැ ගැන්වී විනාශ වී ඇති බව පැවසේ. නමුත් මෙය මුල් කාලීන සාර්ථක අත්හදා බැලීමක් ලෙස අවධාරණයෙන් යුතුව පැවසිය යුතුය.

                                                            බාහිරින් ලැබෙන ආලෝකය තීන්ත ආදියෙන් තොරව යම් මතුපිටක් තුළ ස්ථාවර ලෙස ප්‍රථම වරට සටහන් කරගත් පුද්ගලයා යන ගෞරවය හිමි වන්නේ ප්‍රංශ ජාතික විද්‍යාඥ "ජෝසප් නිසිපෝර් නීප්සේ" (Joseph Nicephore Niepce) වෙතටයි. තහඩුවක් මත බිටුමින් ද්‍රාවණයක් ගල්වා ඒ මත, 1826 දී පමණ සිය නිවසෙහි උඩු මහලේ සිට පහතින් පෙනෙන ගෙවල්වල දර්ශනයක් සාර්ථකව සටහන් කරගෙන ඇත. මෙය එතරම්ම පැහැදිලි නොවුන ද සංවේදකයක් මත රූපයක් සටහන් කර ගත් ප්‍රථම සාර්ථක අවස්ථාව ලෙස සැලකෙන්නේ මෙයයි. කළු සුදු ඡායාරූපයක් වූ අතර සුදු වර්ණය සුදු ලෙසත්, කළු වර්ණය කළු ලෙසත් සටහන් වූ ධන ඵලක ක්‍රමයක් ලෙස හැඳින්විය හැක. යොදාගත් රසායන ද්‍රව්‍ය වල ආලෝකය සංවේදීතාව අවම නිසා රූපය අනාවරණය වීම සඳහා පැය අටක් පමණ ගත වූ බව පැවසෙයි. එබැවින් මානව ඡායාරූප ලබා ගැනීම අපහසු කාර්යයක් විය. ලොව මුල්ම ඡායාරූපය ලෙස ද මෙය සලකනු ලබයි. නීප්සේ විසින් මෙය හඳුන්වා ඇත්තේ, “හේලියෝග්‍රාෆ්” (Heliography) යන නාමයෙන් ය. එනම් ආලෝකයෙන් ඇඳීම ලෙසයි.

නීප්සේ විසින් ක්‍රි.ව.1826 පමණ ලබාගත් ලොව මුල්ම ඡායාරූපය.

පසුව මේ ආශ්‍රිත පූර්වයේ පටන්ම තවත් පර්යේෂකයෙකු වූ "ලුවිස් ජැක් මැන්ඩේ ඩැගියුරේ" (Louis Jack Mande Daguerre) නීප්සේ හා එක්ව මේ ආශ්‍රිත පර්යේෂණ සිදුකර ඇති අතර, 1833 දී පමණ නීප්සේගේ අභාවයෙන් අනතුරුව ඔහුගේ පුතු හා එක්ව ඩැගියුරේ මෙම පර්යේෂණ කටයුතු ඉදිරියට සිදුකරගෙන ගොස් ඇත. මෙහිදී රසායන ද්‍රව්‍ය වල ආලෝක සංවේදීතාව වැඩි දියුණු කර වඩා පැහැදිලි හා අනාවරණ කාලය ඉතා අඩු කිරීමට ඩැගියුරේ හට හැකිව ඇත. මෙය ඔහු විසින් "ඩැගියුරෝටයිප්" (Daguerreotype) ලෙස හඳුන්වා ඇති අතර, අනාවරණය කාලය විනාඩි 4ක් දක්වාත්, පසුව විනාඩියක් දක්වා ද අඩු කිරීමට සමත්ව ඇත. මෙහිදී ඔහු රිදී ඔපදමා, අයඩින් ආලේප කර සැදූ තඹ තහඩුවක් මත සංවේදී මතුපිටක් නිර්මාණය කර, එය කැමරාවට යොදා ආලෝකයට නිරාවරණය කරන ලදී. රිදී ක්ලෝරයිඩ් ද්‍රාවණයකින් තහඩුව පිරියම් කොට රූපය ස්ථාවර කරගෙන ඇත. 1838 දී ප්‍රංශයේ පැරිස් නුවර වීදියක දර්ශනයක් මේ හරහා ඔහු සාර්ථකව රූගත කර ඇති අතර, සපත්තු ඔප දැමීමක දී පුද්ගලයෙකු විනාඩියක් පමණ නොසෙල්වී සිටීම නිසා මිනිස් රුවක් ද මෙහි සටහන්ව තිබූ අතර, මිනිස් රුවක් සහිත ලොව පළමු ඡායාරූපය ලෙස එය ඉතිහාසගත වී ඇත. 1839 දී මෙම ක්‍රමය ප්‍රංශ විද්‍යා ඇකඩමියට ඉදිරිපත් කොට ඇති අතර, 1839 අගෝස්තු 29 වන දින මෙම ඡායාරූප ක්‍රමය විද්‍යාත්මක සේම කලාත්මක ක්‍රමවේදයක් ලෙස පිළිගෙන ඇත. පසුව ඔහු මෙය වාණිජමය වශයෙන් රජ පවුල්වල හා ධනපති පැළැන්තියේ පුද්ගලයින්ගේ උඩුකය ඡායාරූප හා විවිධ ඡායාරූප ලබාගෙන ඇති අතර, පසුව ඡායාරූපය යන කාරණාව  ප්‍රංශය පුරා ජනප්‍රිය වී ඇත.

ඩැගියුරේ විසින් ක්‍රි.ව.1838 පමණ ලබාගත් මානව රූපයක් සහිත ලොව මුල්ම ඡායාරූපය.

ඡායාරූප ඉතිහාසය තුළ මීළඟ වැදගත් පුරෝගාමී චරිතයක් ලෙස හඳුනාගත හැක්කේ "හෙන්රි ෆොක්ස් ටැල්බොට්" (Henry Fox Talbot) ය. ඔහු ඡායාරූප ගැනීමේ දී මෙතෙක් භාවිතා වූ ධන ඵලක ක්‍රමය වෙනුවට, ඍණ ඵලක සංකල්පය හඳුන්වා දී ඇත. මෙය "කැලොටයිප්" ලෙස හඳුන්වා ඇත. මෙතෙක් භාවිතා වූ තහඩු මතුපිට වෙනුවට හේලයිඩ් හා පොටෑසියම් ගැල්වූ උසස් කඩදාසි විශේෂයක් භාවිතා කොට සංවේදකය නිර්මාණය කර ඇත. මෙම සංවේදී මතුපිට නැවත ආලෝක සංවේදී සංවේදී ප්‍රභවයක් තුළින් යැවීම මගින් ධන ඵලක ලෙස ඡායාරූපය ලබාගත හැකි විය. මෙහි ඇති සුවිශේෂීතාව නම් අවශ්‍ය තරම් එක් ඡායාරූපයක පිටපත් ලබාගත හැකිවීමයි. 1841 පමණ වන විට මෙය සාර්ථකව තවත් වැඩි දියුණු වී ඇති අතර, "නූතන ඡායාරූපකරණයේ පියා" යන විරුදාවලිය යටතේ ද ටැල්බොට් හඳුන්වන්නේ, මෑතක් වන තුරුම ඡායාරූපකරණය සඳහා භාවිතා කරන ඍණ ඵලක වලට වඩා, ඔහු එම සංකල්පය හඳුන්වාදීම නිසාය.

                                              ඡායාරූප ශිල්පය සම්බන්ධ මීළඟ වැදගත් සොයා ගැනීම කළ චරිතය වනුයේ "ස්කොච් ආචර්" නම් ඉංග්‍රීසි ජාතික මූර්ති ඡායාරූප ශිල්පියා ය. ඔහු විසින් 1849 දී පමණ “තෙත් කොලෝඩියන්” ක්‍රමය නම් ක්‍රමයක් අත්හදා බලන ලදී. මෙය ටැල්බොට්ගේ කැලොටයිප් ක්‍රමයේ පැවති කඩදාසි ක්‍රමයට වඩා තරමක් ස්ථාවර කර ගැනීමේ පහසුව වැඩිදියුණු කිරීමේ ක්‍රමයකි. ඇලෙන සුළු ඇලෙන කොලෝඩියන් ද්‍රාවණයක් භාවිත කරමින් වීදුරු මතුපිටක ආලෝක සංවේදී රසායන ද්‍රව්‍ය ගල්වා මෙය නිර්මාණය කර ඇත. මොහුගේ මෙම කොලෝඩියන් ක්‍රමය ඡායාරූප ප්‍රතිනිෂ්පාදනයට හා අනාරාවරණ කාලය තරමක් අඩු කිරීමට ද සමත් වී ඇත. එබැවින් ඡායාරූපකරණයේ නියැලී සිටි ශිල්පීන්ට වඩා පහසුවෙන් උසස් නිර්මාණ බිහි කිරීමට පැතිකඩ විවර වූ බව පැවසේ.

                                                             මෙකී තෙත් තහඩු ක්‍රමයට විකල්පයක් ලෙස "වියළි පත් ක්‍රමය" නම් ක්‍රමයක් 1871 දී ඉංග්‍රීසි ජාතික වෛද්‍යවරයෙකු වූ “රිචඩ් ලීච් මැඩොක්ස්" සොයා ගන්නා ලදී. ඒ ජෙලටීන් වල දියකර ගත් රසායනික ද්‍රව්‍ය ආශ්‍රයෙන් සාදාගත් ඉමල්ෂන් ද්‍රාවනයක් වීදුරු තහඩු මත ආලේප කර ගැනීමෙන්ය.

                                             මේ අවධිය වන විට ඡායාරූප ශිල්පය සඳහා යොදාගත් කැමරාව "මයික්‍රෝවේව් උදුනක්" තරම් විශාල වූ බවත්, එහා මෙහා ගෙන යාමට අපහසු සේම, රඳවා තැබීම සඳහා විශාල ප්‍රමාණයේ ආධාරක ආදිය අවශ්‍ය වූ බව පැවසේ. එබැවින් මෙකී දුර්වලතා මඟ හැරීම සඳහාත්, ඡායාරූපය යන සාධකය  ශිල්පයක් වශයෙන් එදිනෙදා පුද්ගලයින් අතර ව්‍යාප්ත කිරීමේ ගෞරවයත් හිමි වනුයේ ඇමරිකානු ජාතික "ජෝර්ජ් ඊස්ට්මන්ට්" හට ය. ඔහු කැමරාව කුඩා උපකරණයක් බවට පත් කිරීම සඳහා විවිධ පර්යේෂණ සිදු කර ඇත. වසර තුනක පමණ පර්යේෂණ වලින් පසුව ඔහු 1880 දී පමණ මහා පරිමාණයෙන් වියළි තහඩු වෙළෙඳපොළ ඉලක්ක කරගෙන නිර්මාණය කිරීමට සමත්වී ඇත්තේ, පේටන් බලපත්‍රය ද සහිතව ය. කෙසේ වුවත් ඊස්ට්මන්ට් මෙම අත්හදා බැලීම් වලට පැමිණීමටත් පූර්වයේ පටන් ම අත්විඳි ගැටලුවක් වූයේ, කැමරාව ප්‍රමාණයෙන් හා බරින් වැඩි වීම ය. එය මඟ හැරීම පිණිස ඔහු දිගින් දිගටම අරමුණු කොට ගෙන පර්යේෂණ සිදුකර ඇත.

19වන සියවසේ මුල් භාගයේ භාවිත වූ
ප්‍රමාණයෙන් විශාල චිත්‍රාගාර කැමරාව.

එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් ඔහු 1883- 1885 පමණ කාලය වන විට වෙළඳපලේ ඇති සෑම ප්ලේට් කැමරාවකට ම සංවේදී ඵළක වෙනුවට ආදේශ කළ හැකි "ෆිල්ම් රෝල්" ලෙස හැඳින්වෙන කඩදාසිමය සංවේදක රෝල් නිෂ්පාදනය සම්බන්ධයෙන් පරීක්ෂණ සිදු කර ඇත. 1888 දී පමණ ඔහු "කොඩැක්" (Kodak) වෙළඳ නාමය යටතේ "කොඩැක් පෙට්ටි කැමරාව" ලෙස නම් කරන ලද, පහසුවෙන් අතෙහි රඳවා ගෙන කටයුතු කළ හැකි, සේම එහාමෙහා ගෙනයා හැකි කැමරාවක් ද, ඡායාරූප 100ක් පමණ ලබාගත හැකි පටල පටියක් ද නිපදවා වෙළඳපොළට නිකුත් කර ඇත්තේ, ඇමෙරිකානු ඩොලර් 25 කට ය. එහි ප්‍රවර්ධන පාඨයක් ලෙස යොදා ඇත්තේ "ඔබ බොත්තම තද කරන්න, ඉතිරිය අප කරන්නම්" (You Press The Button, We Do The Rest)  ලෙස යි. මේ යටතේ විශේෂිත වෘත්තීය පුහුණුවකින් තොරව ඕනෑම අයෙකුට ඡායාරූප ලබා ගැනීමට හැකි වූ නමුත්, කැමරාව තුළ පටල පටිය  තිබියදී ම එය කොඩැක් රසායනාගාරයට ලබාදී පටල පටිය පිරිසැකසුම් කර ඡායාරූප මුද්‍රණය කරගත හැකි විය. ඒ සඳහා ඇමෙරිකානු ඩොලර් 10ක් පමණ වැය විය. මෙකී දුර්වලතාව ද මඟහරිමින් තවදුරටත් ක්‍රියාවලිය සුහුරු කරමින් වඩා නම්‍යශීලී සෙලෝලයිඩ් පටල පටියක් හඳුන්වා දී, ඕනෑම අඳුරු කාමරයක් යටතේ පිරිසැකසුම් කර හැකි අතර, විශේෂිත රසායනාගාරයකට යැවීමේ අවශ්‍යතාවය නොමැති වන තත්වයට ඡායාරූප ශිල්පය දියුණු කර ඇත. පසුකාලීනව මෙකී සෙලියුලොයිඩ් පටලයේ පැවැති ගිනිගන්නා සුළු බව මඟ හැර සෙලියුලෝස් ඇසිටේට් හරහා පටල පටිය නිපදවා ඇති අතර, නූතන ඩිජිටල් ආගමනයට පෙර මෑතක් වන තුරුම පැවති පටල පටි සදහා  භාවිත වූයේ ද මෙකී සිද්ධාන්තය යි.

ක්‍රි.ව. 1888 පමණ ජොර්ජ් ඊස්ට්මන්ට් විසින් හඳුන්වා දුන් පෙට්ටි කැමරාව.

මෙසේ මුල් කාලීනව බිහි වූ කැමරා ඔබ්ස්‍ක්‍යුරාව පසුව චිත්‍රාගාර කැමරාව (studio  camera) ලෙස සංවර්ධනය වූ අතර, පසුව 19 වන සියවසේ මැද භාගයේ පෙට්ටි කැමරාව (box camera) ලෙසත්, පසුකාලීනව ද්වි කාච පෙරළි කැමරාව (TLR camera) ලෙසත්, ඉන් පසුව ඒක කාච ප්‍රතිඡායා කැමරාව (SLR camera) ලෙස විකාශනය විය. මෙම කාල සීමාව පොදුවේ පටල පට යුගය ලෙස හඳුන්වයි. මෙහි දී ටැල්බොට් විසින් අවදාරණය කරන ලද "ඍණ ඵලක ක්‍රමය" හා  ඊස්ට්මන්ට් විසින් හඳුන්වා දුන් "පටල පටි ක්‍රමය" භාවිත විය. 

SLR කැමරාව.

TLR කැමරාව.

  

කැමරාව සඳහා භාවිත වූ පටල පටි.

                                                   පසුව ඉලෙක්ට්‍රොනික් තාක්ෂණයේ දියුණුවත් සමඟ කැමරාවේ රසායනික සංවේදකය ඉවත් වීමට මඟ පාදා ඇත. ඒ අනුව ක්‍රී.ව. 1975 දී පමණ කොඩැක් ආයතනයේ ඉංජිනේරුවකු වූ "ස්ටීවන් සැසන්" (Stevan Sasson) විසින් ඩිජිටල් කැමරා සංකල්පය හඳුන්වා දී ඇත. ඉන් පසුව මෙය තවත් වැඩි දියුණු වී ඩිජිටල් කැමරා භාවිතයට පැමිණ ඇති අතර, මෙමරි කාඩ්පත්, පික්සල් හා මෙගාපික්සල් යන භාවිතයන් ද මේ හරහා පැමිණ ඇත. එය SLR කැමරාවට ඩිජිටල් තාක්ෂණය එකතු වීම නිසා DSLR ලෙස හඳුන්වා ඇත. නූතනය වන විට DSLR කැමරාවේ තවත් වැඩි දියුණුවක් ලෙස Mirror less කැමරා කරළියට පැමිණ ඇත.

නූතනයේ භාවිත වන නවීන Mirror less කැමරාවක්.

දියුණු මට්ටමේ නූතන DSLR කැමරාවක්.

                                                      මෙකී සවිතරාත්මක විග්‍රහය තුළින් සියවස් ගනණාවක පටන් නූතනය දක්වා කැමරාව  පාදක ඡායාරූප මාධ්‍ය යේ විකාශනය ඉතා හොඳින් හඳුනාගත හැකි වේ.